BPS, BPA i ftalany – czym są i jaki mają wpływ na zdrowie?

BPA i ftalany to dwie substancje chemiczne, które są powszechnie stosowane w produkcji tworzyw sztucznych. Obie substancje niestety nie mają dobrego wpływu na funkcjonowanie naszego organizmu. Czym są BPA i ftalany, jak działają na organizm, w jakich produktach są stosowane oraz jakie są potencjalne zagrożenia związane z ich obecnością w naszym otoczeniu? Sprawdźcie odpowiedzi na te pytania w poniższym wpisie.

BPS i BPA - co to znaczy i czym jest?

Bisfenol A (BPA) to organiczny związek chemiczny, który jest stosowany głównie jako monomer w produkcji poliwęglanów i żywic epoksydowych. BPA jest substancją sztywną, bezbarwną i krystaliczną, która jest rozpuszczalna w polarnych rozpuszczalnikach organicznych. Ze względu na swoje właściwości, BPA jest używany w produkcji tworzyw sztucznych, które są stosowane w różnych przedmiotach codziennego użytku.

Bisfenolem S (BPS) to związek pokrewny BPA, który jeszcze do niedawna uznawany był za bezpieczniejszą opcję. 

Czym są ftalany?

Ftalany (phtalates) to grupa związków chemicznych, które są stosowane jako zmiękczacze tworzyw sztucznych (aby uczynić je bardziej elastycznymi i giętkimi), głównie w produkcji polichlorku winylu (PVC). Są to substancje o właściwościach naśladujących hormony, co oznacza, że mogą wpływać na równowagę hormonalną organizmu, a tym samym prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Ftalany także są stosowane w produkcji różnych przedmiotów codziennego użytku.

Gdzie znajdziemy BPA, BPS i ftalany?

Użycie tworzyw sztucznych w produkcji, znacznie wzrosło w ostatnich latach. W związku z tym, obecnie na rynku dostępnych jest wiele produktów, które mogą zawierać BPA i ftalany, zwłaszcza te wykonane z plastikowych materiałów. To między innymi:

• opakowania z tworzyw - butelki PET, puszki z powłoką epoksydową, pojemniki na żywność,

• zabawki dla dzieci, zwłaszcza te wykonane z PVC,

• kosmetyki i produkty higieniczne, które mogą zawierać ftalany jako substancje utrzymujące zapach,

• produkt z tworzywa sztucznego - np. szczoteczki do zębów, opakowania kosmetyków, przedmioty kuchenne.

• materiały budowlane - takie jak rury, kable czy powłoki ochronne.

Warto zwracać uwagę na oznaczenia na opakowaniach, które informują o obecności lub braku BPA, BPS i ftalanów w danym produkcie.

Jakie jest ryzyko związane z obecnością BPA, BPS i ftalanów?

Wiele produktów codziennego użytku może zawierać toksyczne substancje w tworzywach sztucznych, takie jak BPA i ftalany. Jakie zagrożenia niesie za sobą obecność tych substancji w różnych produktach oraz jakie są potencjalne zagrożenia dla zdrowia?

Szkodliwe ftalany w tworzywach sztucznych

Obecność ftalanów w produktach codziennego użytku stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska. Ze względu na swoje właściwości, ftalany mogą łatwo przenikać do organizmu przez skórę, układ oddechowy czy układ pokarmowy. W organizmie człowieka ftalany, jak również BPA mogą zaburzać równowagę hormonalną, co w konsekwencji może prowadzić do problemów z płodnością, zwiększeniem ryzyka wystąpienia chorób metabolicznych, problemów z funkcjonowaniem układu nerwowego czy układu odpornościowego. Dlatego istotne jest, aby unikać kontaktu z przedmiotami zawierającymi szkodliwe ftalany, a także dbać o odpowiednią segregację odpadów, aby nie zanieczyszczać środowiska.

Czy BPS jest bezpieczniejszy od BPA? 

Co ciekawe, wraz ze wzrostem świadomości konsumenckiej, producenci zaczęli zastępować okryty złą sławą BPA, substancją nazywaną BPS. Jak jednak wykazały badania i ten związek chemiczny nie jest w pełni bezpieczny dla naszego organizmu, a szczególnie organizmów małych dzieci. BPS ma bowiem tak samo negatywny wpływ na, a dodatkowo działanie bisfenolu S jest szybsze niż jego poprzednika. 

BPS i BPA wywierają bardzo podobne działanie na komórki tłuszczowe oraz działają jako substancje powodujące zaburzenia endokrynologiczne.

Żywność zawierająca substancje chemiczne - problem opakowań PET

Jednym z najbardziej powszechnych zagrożeń związanych z obecnością BPA i ftalanów w produktach codziennego użytku są opakowania PET i substancje chemiczne, które przenikają do żywności. Opakowania PET są często stosowane do przechowywania napojów, żywności czy kosmetyków. Niestety, BPA, BPS i ftalany mogą przenikać z opakowań do zawartości, co prowadzi do spożycia tych substancji przez człowieka.

Aby zminimalizować ryzyko spożycia żywności zawierającej substancje chemiczne, warto wybierać produkty w opakowaniach wolnych od BPA, BPS i ftalanów, a także unikać podgrzewania żywności w plastikowych pojemnikach, gdyż może to zwiększyć migrację tych substancji do żywności.

Na twojlunchbox.pl dostępnych jest wiele pojemników na żywność, lunch boxy, butelki, w tym bidony i śniadaniówki dla dzieci, wykonanych z bezpiecznych materiałów - wolnych od BPA, BPS i ftalanów.

Podsumowując, choć istnieje pewne ryzyko związane z obecnością BPA (bisfenol a) i ftalanów (phtalates) w tworzywach sztucznych, świadome wybory oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa mogą znacznie zmniejszyć potencjalne zagrożenia dla naszego zdrowia. Warto zwracać uwagę na oznaczenia na opakowaniach oraz unikać podgrzewania żywności w plastikowych pojemnikach, aby zminimalizować ryzyko spożycia żywności zawierającej substancje chemiczne.